Свято бабусь та дідусів
у Бартошицях - 18.01.2024
Warsztaty
kolędnicze
„Dobryj weczir tobi pane hospodariu" - słowami znanej kolędy rozpoczęły się 18 grudnia 2023 r. warsztaty kolędnicze w naszej szkole. Ich uczestnikami byli uczniowie edukacji wczesnoszkolnej i oddziału przedszkolnego. Podczas zajęć dzieci poznawały ukraińskie tradycje związane ze świętami Bożego Narodzenia. Po obejrzeniu filmu edukacyjnego na temat tradycji kolędowania w Ukrainie, dzieci przypomniały sobie znane kolędy i uczyły się nowych. W całej szkole słychać było kolędników, którzy swoim pięknym śpiewem wprowadzili wszystkich w nastrój zbliżającego się Bożego Narodzenia.
Anna Dąbrowna
Raport Centrum Edukacji Obywatelskiej - uczniowie z Ukrainy w Polsce
Szanowni Państwo,
Centrum Edukacji Obywatelskiej publikuje dziś krótki raport „Uczniowie uchodźczy z Ukrainy w polskim systemie edukacji”, który oparty jest na analizie danych ilościowych z systemu PESEL i bazy Systemu Informacji Oświatowej.
Raport jest cennym źródłem informacji o liczbie uczniów z Ukrainy, którzy uczą się w polskich szkołach oraz uczniach, którzy pozostają poza polskim systemem edukacji.
Ze zgromadzonych danych wiemy, że:
- liczba ukraińskich dzieci w wieku szkolnym znajdujących się w Polsce to około 342 000 (w tym ponad 292 000 z numerem PESEL UKR);
- liczba dzieci z Ukrainy w polskich szkołach to ok. 185 000 (w tym 135 000 z numerem PESEL UKR);
- liczba dzieci z Ukrainy poza polskim systemem edukacji to ok. 156 000.
Raport dostępny jest na stronie Centrum Edukacji Obywatelskiej: ceo.org.pl. Szczegółowa analiza danych (w tym porównanie do pomiarów z poprzednich dwóch lat szkolnych) pozwala wyciągnąć ważne wnioski.
Choć za chwilę miną dwa lata pobytu większość młodych uchodźców w Polsce, nadal ponad połowa z nich znajduje się poza polskim systemem edukacji. Liczba uczniów w szkołach nie rośnie (a w szkołach podstawowych nawet maleje!). Jeśli nie zmienią się rozwiązania prawne, tak pozostanie. Sytuacja jest szczególnie trudna w szkołach średnich, które nie są dobrze przygotowane do przyjmowania uczennic i uczniów z Ukrainy. Do niedawna uczyło się w nich 20% z nastolatków z doświadczeniem uchodźstwa. Obecnie – prawie 40%. Ten wzrost wynika jednak z tego, że do szkół średnich trafili ukraińscy absolwenci polskich podstawówek.
Ukraińscy uczniowie i uczennice częściej niż ich polscy rówieśnicy uczą się w szkołach branżowych i technikach, zapewne często wbrew własnym intencjom i poniżej aspiracji. Jest to prawdopodobnie efekt szkolnej selekcji po egzaminie ósmoklasisty. Duża część uczniów i uczennic z Ukrainy nie radzi sobie w szkołach średnich. Polski system wypycha w próżnię od 20% do 50% uczennic i uczniów zależnie od rocznika. Ponad połowa uczniów z klas III liceów z poprzedniego roku szkolnego nie podjęła w tym roku nauki w klasie czwartej!
Oddziały przygotowawcze mają obecnie znaczenie marginalne, tylko 3% uczniów z Ukrainy się w nich uczy. Jeśli jednak na poważnie myślimy o włączeniu do polskiego systemu edukacji wszystkich uczniów z Ukrainy, powinniśmy wrócić do oddziałów przygotowawczych i lepiej przygotować nauczycieli do uczenia w nich. W 64 000 klasach w Polsce (czyli w co czwartej) jest już przynajmniej jeden uczeń - uchodźca z Ukrainy. Ta liczba wzrośnie, jeśli doliczymy uczniów ukraińskich, którzy przybyli do Polski wcześniej. Szacujemy, że nawet 75% nauczycieli może uczyć przynajmniej w jednej w klasie, w której są uczniowie ukraińscy. Wszyscy ci nauczyciele powinni zdobyć podstawowe kompetencje w zakresie pracy z takimi uczniami, a my jako społeczeństwo powinniśmy ich wesprzeć. Jest to szczególnie istotne także dlatego, że badania ICCS 2022 pokazują, że polscy nauczyciele uznają różnorodność za wyzwanie.
Jeśli wszyscy uczniowie i uczennice z Ukrainy trafiliby do szkół, stanowiliby aż 7% uczniów w polskich szkołach. Różnorodność na dobre zawitała do szkół. Trzeba zacząć świadomie nią zarządzać.
W naszym przekonaniu konieczne jest podjęcie skoordynowanych działań wspierających integrację edukacyjną. Muszą się na nie składać:
- wprowadzenie wszystkich uczniów ukraińskich do polskiego systemu edukacji – jako społeczeństwo nie możemy sobie pozwolić na pozostawanie 150 000 młodych ludzi w edukacyjnej próżni;
- wsparcie szkół, które przyjmują uchodźców z Ukrainy – musimy wesprzeć szkoły w radzeniu sobie z nowym wyzwaniem, by z sukcesem mogły się w nich uczyć zarówno polskie dzieci, jak i ich rówieśnicy z Ukrainy.
Mam nadzieję, że przedstawione dane i rekomendacje będą przydatne w Państwa pracy.
Łączę pozdrowienia
Jędrzej Witkowski
Link do raportu: ceo.org.pl
Видавнича заява до польського відомства освіти від 05.01.2024
05.01.2024 - Фонд Просвіта склав до польського відомства освіти заяву про фінансування видавництв:
- зошит вправ з українознавства "Подорож Україною" для VI класу початкової школи (продовження)
- дві частини зошитів вправ для І класу початкової школи.
Звернення до нової міністри відомства освіти 14.12.2023
14 грудня 2023 року Фонд Просвіта звернувся до нової міністри польського відомства освіти з заявою розглянути і розв'язати проблеми як навчання української мови у Польщі, так загалом - проблеми національних меншин пов'язаних з організацією навчання мов національних та етнічих меншин у Польщі. Своє звернення підготовляє Спільна комісія націлнальних меншин та уряду. На жаль не вдалося нам залучити до роботи Об'єднання українців у Польщі, яке проігнорувало нашу пропозицію спільної підготовки такого звернення.
Текст звернення Фонду Просвіта:
Oczekiwane zmiany - w odniesieniu do załączonego Raportu - nauczanie języka ukraińskiego w latach 1989-2022
Tytułem wstępu
W roku 2019 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych) opracowało ankietę odnoszącą się do oczekiwań wszystkich środowisk mniejszościowy w Polsce (w zakresie potrzeb oświatowych). Zbiorczego podsumowania ankiet dokonało Ministerstwo Edukacji i Nauki w 2020 roku. Niestety – nic dalej się nie zadziało.
Stanowisko mniejszości narodowych w odniesieniu do kwestii edukacyjnej – opracowanie zbiorcze – dołączamy.
W 2022 roku został przeprowadzony I Ukraiński Kongres Oświatowy w Polsce. Delegaci Kongresu wystąpili do ówczesnego Ministra Edukacji i Nauki z apelami – przeprowadzenia zmian, które miałyby na celu poprawę funkcjonowania nauczania języka ukraińskiego w Polsce. Apele oraz odpowiedź otrzymaną z MEiN również dołączamy.
Chcemy podkreślić, iż nasze postulaty i oczekiwania wynikają z długoletniej analizy funkcjonowania tego segmentu polskiej oświaty, chęci podniesienia jakości tego nauczania oraz zapewnienia mu odpowiedniej rangi i podstaw prawnych. To ostatnie jest szczególnie ważne, zważywszy na to, iż w naszym odczuciu, w ostatnich latach oświata mniejszościowa znalazła się nawet już nie na, ale poza marginesem całego systemu szkolnego w Polsce. Ponadto – mniejszości (polscy obywatele) stały się zakładnikami dwustronnych stosunków międzynarodowych, co jest rzeczą niedopuszczalną.
Zmiany legislacyjne
- Wprowadzenie do Ustawy Prawo Oświatowe terminu i pojęcia „szkolnictwo mniejszościowe” definiowanego jako system oświaty polskiej dla mniejszości narodowych i etnicznych.
Uzasadnienie:
Brak tego terminu powoduje szereg komplikacji związanych z funkcjonowaniem szkół w których prowadzone jest nauczanie języka danej mniejszości. W ostatnich interpretacjach prawnych MEiN został zakwestionowany obowiązek nauki języka mniejszości w przypadku uczniów szkół z językiem nauczania mniejszości. Tzn. – w rozumieniu byłego kierownictwa resortu uczeń w szkole z ukraińskim czy białoruskim językiem nauczania nie musi się tego języka uczyć, bowiem obowiązuje zasada „dobrowolności” zgłoszenia.
- Zmiana nazwy rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym na:
„Rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie i rozwój poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym” - Zmiana zapisu w § 2. 1. odnośnego rozporządzenia – zgłoszenie dziecka/ucznia do 20 września każdego roku.
Postulat – zgłoszenie dziecka/ucznia następuje co do zasady w okresie tworzenia arkuszy organizacyjnych szkół i przedszkoli, z zachowaniem możliwości takiego zgłoszenia w każdym czasie.
Uzasadnienie:
zdarzają się przypadki odrzucania przez organy prowadzące zgłoszeń złożonych w określonym w rozporządzeniu terminie w związku z nieuwzględnieniem ich w arkuszach.
- Zmiana lub całkowite usunięcie zapisu w § 2. 6 – dotyczy możliwości wycofywania deklaracji przez rodziców, prawych opiekunów lub pełnoletnich uczniów.
Ewentualna zmiana – stwarza się możliwość wycofania deklaracji o nauczaniu języka ojczystego jedynie po ukończeniu etapu edukacyjnego.
Uzasadnienie:
wprowadzenie zapisu o możliwości rezygnacji jest (naszym zdaniem) niezgodne z rozporządzeniem w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy…
Z chwilą złożenia odpowiedniej deklaracji nauczanie języka ojczystego staje się bowiem obowiązkowe ze wszelkimi tego konsekwencjami.
Wycofanie w każdym czasie prowadzi do absurdów - uczeń w szkole z nauczaniem w języku mniejszości, nie musi się tego języka uczyć.
- Przywrócenie w § 1. Przedmiotu: geografia kraju z którym mniejszość się identyfikuje.
- Skuteczne wprowadzenie zmian do rozporządzenia i procedur dopuszczania przez właściwego ministra do użytku szkolnego podręczników szkolnych.
Uzasadnienie
Zabezpieczenie mniejszości w odpowiednie podręczniki jest zadaniem państwa polskiego. Zadaniem, które RP w odniesieniu do ukraińskiej mniejszości narodowej nie realizuje. Postulowane zmiany powinny uwzględniać przede wszystkim ze struktury nauczania języka ukraińskiego w Polsce, które jest prowadzone głównie w formie międzyszkolnych zespołów nauczania (łączone grupy z różnych klas). Zmiany procedur – w tym odpłatności za rozpoczęcie procesu dopuszczania ( w 2023 roku musieliśmy ogłosić zbiórkę, by móc zgłosić podręcznik) oraz dobór rzeczoznawców, którzy znaliby strukturę nauczania.
Zmiany systemowe
- Powołanie instytucji publicznej pod nazwą Centrum Rozwoju Edukacji Mniejszości Narodowych i Etnicznych – podległej bezpośrednio ministrowi odpowiedzialnemu za oświatę.
Uzasadnienie:
istnieje potrzeba (postulowana od dawna) systemowego uregulowania spraw związanych z oświatą mniejszościową. Wskazane Centrum ma być instytucją koordynującą, monitorującą, doskonalącą, badawczą, wydawniczą – w jego gestii powinny się znaleźć wszystkie obszary związane z funkcjonowaniem i wsparciem edukacji mniejszości.
Na dzień dzisiejszy (i wczorajszy) nie działa:
- system doskonalenia nauczycieli uczących w języku ukraińskim (zadanie Państwa)
- system zabezpieczenia w podręczniki i materiały pomocnicze (zadanie Państwa)
- system wsparcia metodycznego (zadanie Państwa)
- system wsparcia prawnego
- system badawczo-analityczny
Zmiany w dostępie do informacji i materiałów:
- powrót do finansowania wydawnictwa oświatowego mniejszości ukraińskiej.
Uzasadnienie
W 2017 roku MEN bez podania nam przyczyn wycofał się z finansowania naszego wydawnictwa „Ridna Mowa”. Od 2020 roku udało się nam własnym sumptem wydać cztery numery nowego pisma, pod nazwą #osvita.pl – i chociaż jesteśmy merytorycznie przygotowani do kontynuacji tego wydawnictwa, nie mamy środków na zapewnienie jego ciągłości. Fundacja jest organizacją non profit i nie prowadzi działalności gospodarczej.
Zmiana strategii
- w 2021 roku skończył się termin na który określona została i przyjęta Strategia Rozwoju Oświaty Ukraińskiej w Polsce. Należy bardzo szybko rozpocząć pracę nad nowym dokumentem, uwzględniającym między innymi zmiany, które zaszły w Polsce (w tym przypadku – uchodźcy i uczniowie z Ukrainy).
Ogólne
- przeprowadzenie i ponawianie kampanii społecznej na rzecz upowszechniania praw mniejszości narodowych w Polsce, szacunku do „inności”, postaw tolerancji.
Wskazujemy tu jedynie najpilniejsze kwestie. Pozostałe zostały zawarte w Apelach Ukraińskiego Kongresu Oświatowego.
